Το σχέδιο ηλεκτρικής διασύνδεσης της βραχονησίδας Σταχτορρόης με την Αίγινα, με την προσαιγιάλωση του καλωδίου στην παραλία του οικισμού Πλακάκια, προκαλεί έντονες αντιδράσεις στην τοπική κοινωνία
Η άγνωστη για τους περισσότερους βραχονησίδα Σταχτορρόη βορειοδυτικά της Αίγινας απέκτησε το τελευταίο διάστημα δημοσιότητα. Αφορμή, το εμβληματικό έργο ηλεκτρικής διασύνδεσης Αττικής – Κρήτης που τέθηκε από τον ΑΔΜΗΕ σε δοκιμαστική λειτουργία στις 24 Μαΐου με προοπτική έναρξης εμπορικής λειτουργίας έως το τέλος του έτους. Στη μικρή αυτή βραχονησίδα ο ΑΔΜΗΕ έχει εγκαταστήσει το σύστημα ελέγχου του υποβρυχίου καλωδίου που συνδέει την Αττική με την Κρήτη. Ο αρχικός σχεδιασμός προέβλεπε την ηλεκτροδότηση αυτού του συστήματος με φωτοβολταϊκά, συστήματος που οι μηχανικοί περιγράφουν ως τα «μάτια» της υποβρύχιας διασύνδεσης.
Ο σχεδιασμός αξιολογήθηκε εκ των υστέρων ως μη ασφαλής και αποφασίστηκε η διασύνδεση της Σταχτορρόης με την Αίγινα μέσω ενός υποβρύχιου καλωδίου μέσης τάσης. Η τροποποιητική ΑΕΠΟ (Απόφαση Εγκρισης Περιβαλλοντικών Ορων) που κατέθεσε η Eco Consultants το αντιμετωπίζει ως ένα πολύ ήπιο συνοδό έργο, που δεν χρειάζεται επιμέρους περιβαλλοντική μελέτη.
Για «ελλιπή και παραπλανητική αδειοδότηση του συνοδού έργου» κάνουν λόγο κάτοικοι της Αίγινας, οι οποίοι ένα πρωί είδαν ξαφνικά έναν θαλάσσιο γερανό να σκάβει την παραλία στον οικισμό Πλακάκια, που ο ΑΔΜΗΕ επέλεξε ως σημείο προσαιγιάλωσης του καλωδίου. Το σημείο, σύμφωνα με την τροποποιητική μελέτη, χαρακτηρίζεται βραχώδες, απόκρημνο και απομακρυσμένο από κατοικημένες περιοχές. Η αλήθεια είναι, όπως μεταφέρουν στην «Κ» κάτοικοι της περιοχής, παρέχοντας και το σχετικό φωτογραφικό υλικό, ότι πρόκειται για μια παραλία πλήρως προσβάσιμη και αμμώδη, με κατασκευή ράμπας που εξυπηρετούσε και άτομα με κινητικές δυσκολίες. Η παραλία, όπου ο Νίκος Καζαντζάκης έγραψε τον «Καπετάν Μιχάλη», βρίσκεται εντός του οικισμού Πλακάκια, όπου εκτός από τον Κρητικό λογοτέχνη έζησαν οι καλλιτέχνες Γιάννης Μόραλης και Νίκος Νικολάου. Εκεί βρίσκεται επίσης το μουσείο του γλύπτη Χρήστου Καπράλου.
Η καταστροφή της ιστορικής παραλίας θεωρείται μη αναστρέψιμη, αφού τα έργα για την προσαιγιάλωση του καλωδίου είχαν όλες τις απαραίτητες άδειες, που όμως φαίνεται ότι στηρίχθηκαν σε αναληθή στοιχεία.
Κάτοικοι και Δήμος Αίγινας προσπαθούν να σώσουν τον ιστορικό οικισμό από περαιτέρω περιβαλλοντική επιβάρυνση, απαιτώντας η γραμμή μέσης τάσης που θα συνδέει το καλώδιο για την ηλεκτροδότηση της Σταχτορρόης με το δίκτυο του ΔΕΔΔΗΕ να γίνει υπόγεια και όχι υπέργεια.
Ο ΑΔΜΗΕ, για λογαριασμό του οποίου εκτελεί το έργο της εναέριας γραμμής ο ΔΕΔΔΗΕ, έχει δεσμευθεί απέναντι στους κατοίκους ότι θα προχωρήσει στην υπογειοποίηση μετά την έναρξη της εμπορικής λειτουργίας της μεγάλης διασύνδεσης της Κρήτης.
Ο ΑΔΜΗΕ πιέζεται για την έναρξη της εμπορικής λειτουργίας για δύο λόγους:
Ο πρώτος είναι ότι έχει εισηγηθεί στη ΡΑΑΕΥ την αναθεώρηση του επιτρεπόμενου ετήσιου εσόδου του για το 2025, ώστε να αρχίσει από 1ης Ιουλίου φέτος να ανακτά δαπάνες από τους καταναλωτές και για τη διασύνδεση της Κρήτης. Το επιπλέον ποσό που θα εγκρίνει η ΡΑΑΕΥ μαζί με τις αυξημένες αποδόσεις (ως εθνικής σημασίας έργο) σε περίπτωση που το έργο δεν μπει σε εμπορική λειτουργία εντός του έτους, θα πρέπει να το επιστρέψει. Προκειμένου να μη χάσει έσοδα ο ΑΔΜΗΕ, οι καταναλωτές θα πληρώσουν και κόστη για την υπέργεια γραμμή και για την υπογειοποίησή της.
Ο δεύτερος λόγος συνδέεται με το γεγονός ότι στο τέλος του έτους λήγει η κατά παρέκκλιση του ευρωπαϊκού πλαισίου έγκριση που έλαβε η χώρα από την Κομισιόν για τη λειτουργία του ηλεκτρικού συστήματος της Κρήτης. Από 1/1/2026 το σύστημα της Κρήτης βάσει του ευρωπαϊκού πλαισίου χαρακτηρίζεται ηπειρωτικό, θα πρέπει να λειτουργεί με όρους target model και να «σβήσουν» οι πετρελαϊκές μονάδες της ΔΕΗ.