Το τουρκικό ειδησεογραφικό δίκτυο NTV απέλυσε τον ανταποκριτή του στην Ουάσιγκτον, Χουσεΐν Γκιουνάι, έπειτα από τη διαρροή του βίντεο στο οποίο ο ίδιος εκφράζει επικριτικά σχόλια για την αποτυχημένη συνάντηση Ερντογάν – Τραμπ στον Λευκό Οίκο.
Το περιστατικό συνέβη στον κήπο του Λευκού Οίκου, μετά το τέλος του επίσημου σκέλους της συνάντησης, όταν ο Γκιουνάι είχε ιδιωτική συνομιλία με έναν συνάδελφό του. Η συζήτηση, όμως, καταγράφηκε κατά λάθος από κάμερα του Associated Press (AP) που βρισκόταν σε ζωντανή μετάδοση εκείνη την ώρα.
Κατά τη διάρκεια του διαλόγου, ο Γκιουνάι χαρακτήρισε τη συνάντηση αποτυχημένη για την Τουρκία, λέγοντας ότι οι ΗΠΑ ασκούν πίεση για διακοπή της αγοράς ρωσικού φυσικού αερίου ως προϋπόθεση για την πώληση μαχητικών αεροσκαφών.
Αναφέρθηκε επίσης και σε εσωτερικές εντάσεις στην τουρκική αποστολή, κάνοντας λόγο για διαφωνίες ανάμεσα στον υιό του Προέδρου (Μπιλάλ Ερντογάν), τον Υπουργό Εξωτερικών Χακάν Φιντάν και τον γαμπρό του Ερντογάν (Σελτσούκ Μπαϊρακτάρ). Σύμφωνα με τον Γκιουνάι, ο Φιντάν αποκάλυψε «κατά λάθος» ότι οι κινητήρες του τουρκικού μαχητικού αεροσκάφους KAAN θα προέρχονται από τις ΗΠΑ, θέμα που δεν ήταν ευρέως γνωστό.Η συνομιλία περιλάμβανε επίσης ακατάλληλη και υβριστική γλώσσα, κάτι που ενίσχυσε την έκταση του σκανδάλου όταν το βίντεο άρχισε να κυκλοφορεί στα κοινωνικά δίκτυα.
Η NTV ανακοίνωσε την απόλυσή του, τονίζοντας ότι οι δηλώσεις και η συμπεριφορά του παραβίασαν την επαγγελματική δεοντολογία του καναλιού.
Χαμός στην Τουρκία: Η «γκάφα» Φιντάν, οι αμερικανικοί κινητήρες και τα σενάρια διαδοχής Ερντογάν
Σοβαρές εσωτερικές αναταράξεις έχει προκαλέσει στην Τουρκία η δημόσια αναφορά του υπουργού Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, στην εξάρτηση του νέου μαχητικού αεροσκάφους KAAN από αμερικανικούς κινητήρες.
Η δήλωσή του από τη Νέα Υόρκη, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, έρχεται σε αντίθεση με τη μακροχρόνια κυβερνητική ρητορική περί «εγχώριας και εθνικής» αμυντικής τεχνολογίας, πυροδοτώντας πολιτικές και επικοινωνιακές αντιδράσεις στην Άγκυρα.
Η δήλωση-βόμβα Φιντάν
«Περιμένουμε τους κινητήρες για να ξεκινήσει η παραγωγή των KAAN», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Τούρκος ΥΠΕΞ, σηματοδοτώντας για πρώτη φορά επίσημα την τεχνολογική εξάρτηση του φιλόδοξου εξοπλιστικού προγράμματος από τις ΗΠΑ. Η τοποθέτηση αυτή αμφισβήτησε την αφήγηση περί αμυντικής αυτάρκειας και ενόχλησε κύκλους της κυβέρνησης, που προσπαθούν να στηρίξουν πολιτικά την «εθνική» βιομηχανία.
Παρασκηνιακός διάλογος αποκαλύπτει εσωτερικό εμφύλιο
Η κατάσταση κλιμακώθηκε όταν κάμερα του Associated Press κατέγραψε –κατά λάθος– ιδιωτική συζήτηση μεταξύ δύο Τούρκων δημοσιογράφων έξω από τον Λευκό Οίκο. Ο ανταποκριτής του NTV, Χουσεΐν Γκιουνάι, σχολίασε στον συνομιλητή του από το Anadolu πως ο Φιντάν «πέταξε εσκεμμένα το θέμα των κινητήρων» στο τραπέζι, υπονοώντας στρατηγική κίνηση εν μέσω ενδοκυβερνητικής αντιπαράθεσης για τη «μετα-Ερντογάν εποχή».
Το βίντεο διέρρευσε από φιλοκυβερνητικό μέσο, προκαλώντας σάλο τόσο σε πολιτικό όσο και σε δημοσιογραφικό επίπεδο. Οι αποκαλύψεις ενίσχυσαν τα σενάρια περί σύγκρουσης εξουσίας ανάμεσα σε στρατόπεδα που σχετίζονται με τον Φιντάν, τον Μπεράτ Αλμπαϊράκ (γαμπρό του Ερντογάν) και τον Μπιλάλ Ερντογάν (γιο του προέδρου).
Σκληροί διάλογοι και αμηχανία στην Άγκυρα
Ο καταγεγραμμένος διάλογος μεταξύ των δημοσιογράφων ήταν αποκαλυπτικός:
Γκιουνάι: «Πήραμε τα α@@@@α μας. Δεν πήραμε τίποτα. Μίλησαν για CAATSA, F-35, αλλά έθεσαν όρους: να πάρουμε Παλαιστινίους, να σταματήσουμε το φυσικό αέριο από Ρωσία, να μην κάνουμε εμπόριο με Κίνα, να μη στέλνουμε λεφτά στην Παλαιστίνη. Δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα από αυτά».
Δημοσιογράφος: «Με αυτά, ο Ερντογάν θα πεθάνει πολιτικά!»
Γκιουνάι: «Μα ήδη μιλούν για την επόμενη μέρα… Ο Φιντάν το έκανε επίτηδες, παίζει με τον γαμπρό, υπάρχει καβγάς. Μέσα στην Άγκυρα “σκοτώνονται” οι ομάδες του Φιντάν, του Αλμπαϊράκ και του Μπιλάλ».
Οι αντιδράσεις των τουρκικών media
Η Milliyet επιχείρησε να αποφορτίσει το κλίμα, σημειώνοντας πως η χρήση ξένων κινητήρων σε πρωτότυπα είναι διεθνής πρακτική. Ωστόσο, ακόμα και φιλοκυβερνητικές φωνές δεν έκρυψαν τη δυσφορία. Ο επικεφαλής της Διεύθυνσης Αμυντικής Βιομηχανίας, Χαλούκ Γκιουργκιούν, διαβεβαίωσε πως «το μέλλον του KAAN δεν εξαρτάται από μια χώρα».
Από την άλλη, η Cumhuriyet έκανε λόγο για «γκάφα που αντικατοπτρίζει σύγκρουση εξουσίας». Ο αρθρογράφος Τζεμ Κιουτσούκ υποστήριξε πως ακόμη και ο Ερντογάν είχε εσφαλμένη πληροφόρηση για το πρόγραμμα, πιστεύοντας ότι τα πρώτα 45 μαχητικά θα έφεραν τουρκικούς κινητήρες.
Τα σενάρια αποχώρησης του Ερντογάν
Στο πλαίσιο αυτό, ενισχύονται οι εκτιμήσεις περί σταδιακής αποχώρησης του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν από την εξουσία. Ο βουλευτής και διεθνολόγος Άγγελος Συρίγος σχολίασε στον ΣΚΑΪ ότι η τοποθέτηση Φιντάν δεν ήταν καθόλου τυχαία, συνδέοντάς την με τα σενάρια διαδοχής και τις εσωκομματικές ισορροπίες.
Ο ίδιος επεσήμανε πως η αμφισβήτηση της εγκυρότητας του πτυχίου του Φιντάν το προηγούμενο διάστημα σχετίζεται με το ενδεχόμενο διεκδίκησης της προεδρίας, καθώς στην Τουρκία απαιτείται ανώτατο πτυχίο για την υποψηφιότητα.