Την περίοδο 1916-1923 περίπου 353.000 από το 1.000.000 Ελλήνων του Πόντου εξολοθρεύτηκαν από τους Νεότουρκους του Κεμάλ Ατατούρκ
Γράφει ο : Βαγγέλης Αποστολίδης
Θεολόγος Οικονομολόγος
Καθηγητής Β΄Βάθμιας Εκπαίδευσης
«Πανταχόθεν του Πόντου αγγέλλονται σφαγαί, εις Κερασούντα, εις Τραπεζούντα και αλλού. Εάν κατάστασις συνεχιστεί, ελληνισμός Πόντου εξαφανισθήσεται».
Η Επιτροπεία Ποντίων με ένα απεγνωσμένο τηλεγράφημα τον Ιούλιο του 1920 ζητούσε παρέμβαση από τον Ελευθέριο Βενιζέλο ενημερώνοντάς τον για την αρχή του τέλους του ποντιακού ελληνισμού, που κατέληξε στη φρικτή γενοκτονία του με πάνω από 353.000 θύματα.
Μετά τη διάλυση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, ένα εκλεκτό τμήμα του Ελληνισμού, οι Ελληνοπόντιοι, ευημερούσε στα βόρεια της Μικράς Ασίας. Αν και αποκομμένοι από τον εθνικό κορμό, η ελληνική τους συνείδηση ήταν ζωντανή.
Το 1908 ήταν η αρχή του τέλους. Το τιμόνι της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ανέλαβαν οι Νεότουρκοι, που έδειξαν το σκληρό εθνικιστικό τους πρόσωπο στις μειονότητες της Αυτοκρατορίας, τους Έλληνες, τους Αρμένιους, τους Ασσύριους.
Το 1911 σε συνέδριό τους στην οθωμανική Θεσσαλονίκη οι Νεότουρκοι με το σύνθημα «Η Τουρκία στους Τούρκους» αποφάσισαν να οργανώσουν τη βίαιη οθωμανοποίηση όλων των υπηκόων. Και μέσα σε λίγα χρόνια τους εξόντωσαν.
Οι επιχειρήσεις τους ξεκίνησαν με την έναρξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου το 1914 από την Ανατολική Θράκη και την Ιωνία με τη σφαγή της Φώκαιας. Ακολούθησε η γενοκτονία των Αρμενίων το 1915.
Από το 1916 η Τουρκία επιστράτευσε τους Έλληνες του Πόντου ηλικίας από 20 έως 50 χρόνων στα «τάγματα εργασίας», γνωστά ως «Αμελέ Ταμπουρού». Στην ουσία ήταν τάγματα βασανισμού και θανάτου. Δούλευαν σε λατομεία και στη διάνοιξη δρόμων χωρίς σίτιση, μέχρι θανάτου.
Την ίδια ώρα, ορδές Τσέτηδων επιτίθονταν στα ελληνικά χωριά. Όσοι δεν ήταν αιχμάλωτοι στα τάγματα εργασίας έκαναν αντάρτικο στα βουνά.
Γυναικόπαιδα και γέροντες εκτοπίστηκαν και εξαναγκάστηκαν στις «λευκές πορείες» ή «πορείες θανάτου» στην ενδοχώρα. Όσοι δεν έφευγαν, εκτελούνταν. Οι εκδιωχθέντες μπορούσαν να πάρουν μαζί τους ένα αντικείμενο, συνήθως μια εικόνα ή μια φωτογραφία. Πολλοί πίστευαν ότι θα επέστρεφαν και έβαζαν το κλειδί κάτω από το χαλί της πόρτας. Εξοντωτικές, χωρίς σίτιση ή νερό πορείες στο δριμύ ψύχος του χειμώνα. Όποιος έπεφτε, δεν ξανασηκωνόταν. Τα άψυχα σώματα γίνονταν βορά σε λύκους.
Μετά την ήττα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στον Ά Παγκόσμιο Πόλεμο, το 1918 Έλληνες και Αρμένιοι με την πρόσκαιρη υποστήριξη του Βενιζέλου προσπάθησαν να δημιουργήσουν ένα αυτόνομο ελληνοαρμενικό κράτος. Το σχέδιο δεν τελεσφόρησε.
Οι Τούρκοι προχώρησαν στην «τελική λύση».
19 Μαΐου του 1919. Η δεύτερη και πολύ αγριότερη φάση της Γενοκτονίας των Ελληνοποντίων.
Ο Μουσταφά Κεμάλ αποβιβάστηκε στη Σαμψούντα και δρομολόγησε την ανελέητη σφαγή. Εκτελεστικό όργανο, ο Τοπάλ Οσμάν, η ύαινα του Πόντου, μαζί με τους Τσέτες του.
Ο Πόντος έγινε ένα απέραντο σφαγείο. Ομαδικές σφαγές, βιασμοί, αποκεφαλισμοί, παλουκώματα, λεηλασίες χωριών.
Στα χωριά γίνονταν τα περίφημα «δικαστήρια ανεξαρτησίας» με στόχο τη μαζική εξόντωση των Ελλήνων εκπροσώπων του Πόντου. Πρόκριτοι, δάσκαλοι, ιερείς καταδικάζονταν ως «εχθροί της Τουρκίας» και οδηγούνταν στην εκτέλεση.
«Επιτέλους, ξεριζώσαμε τους Έλληνες από τον Πόντο» έλεγε ο Κεμάλ Ατατούρκ στην Τουρκική Εθνοσυνέλευση της 13ης Αυγούστου 1923.
Την περίοδο 1916-1923 περίπου 353.000 από το 1.000.000 Ελλήνων του Πόντου εξολοθρεύτηκαν από τους Νεότουρκους. Κατεστράφησαν 815 κοινότητες, 1.134 εκκλησίες, 960 σχολεία. Όσοι γλίτωσαν από το σπαθί των Τούρκων κατέφυγαν στην πρώην Σοβιετική Ένωση. Γύρω στους 400.000 κατευθύνθηκαν στην Ελλάδα.
Ο ξεριζωμός ολοκληρώθηκε με τη συμφωνία για ανταλλαγή πληθυσμών με τη Συνθήκη της Λωζάννης το 1923.
Η γενοκτονία του ποντιακού ελληνισμού αναγνωρίζεται επισήμως ως γενοκτονία από την Ελλάδα, άλλα 7 κράτη, 12 Πολιτείες των Ηνωμένων Πολιτειών, 2 Πολιτείες της Αυστραλίας, 8 Δημοκρατίες της Ρωσίας, 5 πόλεις του Καναδά, αλλά και τη Διεθνή Ένωση Μελετητών Γενοκτονιών.
Η Τουρκία αρνείται τα εγκλήματα της περιόδου 1914-1923. Απορρίπτει πως υπήρξε Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου και αποδίδει τους χιλιάδες θανάτους σε απώλειες πολέμου.
Σήμερα στην Τουρκία υπάρχει ακόμα μεγάλος αριθμός Ποντίων (Λαζοί) οι οποίοι είναι κρυπτοχριστιανοί.
