Οδηγός για γονικές παροχές, δωρεές – Μυστικά και παγίδες για ακίνητα και χρήματα

Η προϋπόθεση για να ισχύσει το υψηλό αφορολόγητο των 800.000 ευρώ είναι τα χρήματα να μεταβιβαστούν από τον γονέα στο παιδί ή από τον σύζυγο στη σύζυγο κ.λπ. μέσω των τραπεζικών λογαριασμών των δύο πλευρών και όχι να δοθούν στο χέρι σε μετρητά ούτε να κατατεθούν τα μετρητά από τον δωρεοδότη στον τραπεζικό λογαριασμό του δωρεοδόχου.Η ισχύουσα νομοθεσία

Σύμφωνα, ειδικότερα, με την ισχύουσα νομοθεσία, εάν ένας γονέας μεταφέρει χρήματα από τον δικό του τραπεζικό λογαριασμό στον τραπεζικό λογαριασμό του παιδιού του, τότε η μεταφορά αυτή, η οποία λογίζεται ως γονική παροχή χρηματικού ποσού, είναι αφορολόγητη μέχρι τις 800.000 ευρώ, ενώ τυχόν υπερβάλλον ποσό, πέραν των 800.000 ευρώ, φορολογείται με 10%. Π.χ., εάν ένας πατέρας μεταφέρει από τον τραπεζικό λογαριασμό του 50.000 ευρώ στον τραπεζικό λογαριασμό της κόρης του, τότε επί του ποσού των 50.000 ευρώ δεν οφείλεται φόρος από την κόρη, διότι για τη συγκεκριμένη γονική παροχή χρηματικού ποσού ισχύει αφορολόγητο όριο 800.000 ευρώ. Αν ένας πατέρας μεταφέρει από τον δικό του τραπεζικό λογαριασμό στον τραπεζικό λογαριασμό του γιου του ποσό 850.000 ευρώ, τότε ο γιος θα υποχρεωθεί να καταβάλει στην εφορία φόρο γονικής παροχής 10% επί του ποσού των 50.000 ευρώ, κατά το οποίο η χρηματική αυτή δωρεά υπερβαίνει το αφορολόγητο όριο των 800.000 ευρώ. Θα πληρώσει δηλαδή φόρο γονικής παροχής 5.000 ευρώ (50.000 ευρώ Χ 10%).

Ωστόσο, εάν το χρηματικό ποσό που θέλει να μεταβιβάσει ο γονέας στο παιδί του κάνει το λάθος και το δώσει σε μετρητά στο χέρι ή εφόσον πάει στην τράπεζά του και καταθέσει το ποσό αυτό στον τραπεζικό λογαριασμό του παιδιού, τότε η εφορία θα επιβάλει φόρο γονικής παροχής σε ολόκληρο το ποσό, από το πρώτο ευρώ. Εάν, για παράδειγμα, ένας πατέρας καταθέσει σε τραπεζικό λογαριασμό της κόρης του ή του γιου του ένα χρηματικό ποσό ύψους 50.000 ευρώ σε μετρητά, τότε η κόρη ή ο γιος θα υποχρεωθεί να καταβάλει φόρο γονικής παροχής 10% επί ολόκληρου του ποσού των 50.000 ευρώ, δηλαδή θα κληθεί να πληρώσει φόρο 5.000 ευρώ και θα του μείνουν οι υπόλοιπες 45.000 ευρώ. Θέλει, λοιπόν, προσοχή από την πλευρά των γονέων που θέλουν να μεταβιβάσουν μεγάλα χρηματικά ποσά στα παιδιά τους στον τρόπο με τον οποίο θα κάνουν τη μεταβίβαση: Αν δώσουν τα χρήματα απευθείας στα παιδιά είτε σε μετρητά είτε με κατάθεσή τους στους τραπεζικούς τους λογαριασμούς, τα παιδιά θα φορολογηθούν με 10% για ολόκληρα τα ποσά, ενώ εάν οι γονείς έχουν πρώτα καταθέσει τα χρήματα στους δικούς τους τραπεζικούς λογαριασμούς και στη συνέχεια τα μεταφέρουν στους λογαριασμούς των παιδιών, τότε για κάθε παιδί θα ισχύει αφορολόγητο όριο μέχρι 800.000 ευρώ και, ουσιαστικά, στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων τα χρήματα που θα μεταφερθούν στους τραπεζικούς λογαριασμούς των παιδιών θα μείνουν αφορολόγητα.

Οι ίδιοι ακριβώς κανόνες με αυτούς που παρουσιάσαμε παραπάνω ισχύουν και για δωρεές χρηματικών ποσών μεταξύ συζύγων ή από παιδιά σε γονείς ή από παππούδες-γιαγιάδες σε εγγόνια ή από εγγόνια σε παππούδες-γιαγιάδες.

ΔΗΛΩΣΗ ΦΟΡΟΥ

Αξίζει να σημειωθεί ότι σε κάθε περίπτωση γονικής παροχής ή δωρεάς χρηματικού ποσού, είτε προκύπτει είτε δεν προκύπτει φόρος, θα πρέπει να υποβληθεί δήλωση φόρου γονικής παροχής από τον δωρεοδόχο (από αυτόν που δέχεται τα χρήματα, δηλαδή από την κόρη ή τον γιο ή τη σύζυγο ή τον εγγονό κατά περίπτωση). Η δήλωση πρέπει να υποβληθεί ηλεκτρονικά στην ψηφιακή πύλη της ΑΑΔΕ και στην εφαρμογή my PROPERTY, εφόσον έχει συνταχθεί συμβολαιογραφικό έγγραφο, ή χειρόγραφα στην αρμόδια ΔΟΥ, εάν δεν έχει συνταχθεί τέτοιο έγγραφο. Σε περίπτωση που προκύπτει φόρος, δηλαδή εάν το ποσό που έχει μεταβιβαστεί είναι μεγαλύτερο των 800.000 ευρώ, θα εκδοθεί Ταυτότητα Οφειλής από την ψηφιακή πύλη της ΑΑΔΕ ή από το πληροφοριακό σύστημα ΤΑΧΙS των ΔΟΥ και η εξόφληση της οφειλής θα πρέπει να γίνει:

• Είτε εφάπαξ με έκπτωση 5%, εφόσον η πληρωμή πραγματοποιηθεί έως και την τελευταία εργάσιμη μέρα του μήνα του επομένου της υποβολής της δήλωσης.

• Είτε σε 12 διμηνιαίες δόσεις, καθεμία από τις οποίες δεν μπορεί να είναι μικρότερη των 500 ευρώ. Το ποσό της πρώτης δόσης θα πρέπει να καταβληθεί μέχρι την τελευταία εργάσιμη μέρα του μήνα του επομένου της υποβολής της δήλωσης.

Σε περίπτωση που η οφειλή είναι μικρότερη των 500 ευρώ, πρέπει να καταβληθεί εφάπαξ μέχρι τον επόμενο μήνα της υποβολής της δήλωσης.

Στο μικροσκόπιο δωρεές και γονικές παροχές για αναδρομική φορολόγηση

Τη δυνατότητα αφορολόγητων μεταβιβάσεων περιουσιακών στοιχείων και χρηματικών ποσών μεταξύ στενών συγγενικών προσώπων έδωσε η νέα διάταξη που τέθηκε σε ισχύ από την 1η Οκτωβρίου 2021 με την οποία καθορίστηκε αφορολόγητο όριο 800.000 ευρώ στις δωρεές χρηματικών ποσών μεταξύ γονέων και παιδιών, μεταξύ συζύγων και μεταξύ παππούδων ή γιαγιάδων και εγγονιών. Εμμέσως δε, δόθηκε η δυνατότητα να γίνουν ακόμη και αφορολόγητες μεταβιβάσεις μεγάλων χρηματικών ποσών μεταξύ αδελφών ή μεταξύ θείων και ανιψιών ή μεταξύ εξαδέλφων! Δηλαδή, η καθιέρωση αφορολόγητου ορίου 800.000 ευρώ άνοιξε τον δρόμο για αφορολόγητες μεταβιβάσεις χρημάτων και προς άλλα συγγενικά πρόσωπα, που δεν ανήκουν στην πρώτη κατηγορία.

Η δυνατότητα αυτή υπάρχει βάσει της νέας νομοθεσίας, εφόσον, σε κάθε περίπτωση, μεταξύ του αρχικού και του τελικού αποδέκτη του ποσού μεσολαβήσει πρόσωπο που έχει σχέση συγγένειας πρώτης κατηγορίας και με τον δότη του ποσού και με τον λήπτη! Με αυτόν τον τρόπο, μπορεί να παρακαμφθεί με νομιμοφανή τρόπο η διάταξη που προβλέπει την επιβολή φόρου 20% σε μεταβιβάσεις χρηματικών ποσών μεταξύ αδελφών και μεταξύ θείων και ανιψιών, καθώς επίσης και η διάταξη που προβλέπει φορολόγηση με 40% των δωρεών χρηματικών ποσών μεταξύ εξαδέλφων.

Εγκύκλιος

Ωστόσο, η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) με εγκύκλιο που εξέδωσε και απέστειλε πρόσφατα σε όλες τις φοροελεγκτικές υπηρεσίες της χώρας χαρακτήρισε τις «τριγωνικές» αυτές συναλλαγές που ολοκληρώνονται σε σχετικά σύντομα χρονικά διαστήματα, μικρότερα των 6 μηνών, ως μεθοδεύσεις καταστρατήγησης της νέας νομοθεσίας και ζήτησε να γίνουν έλεγχοι σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, προκειμένου να επιβληθούν φόροι 20% – 40% και πρόστιμα στους τελικούς αποδέκτες των χρηματικών ποσών.

Για να γίνει καλύτερα αντιληπτό το πώς μπορεί να παρακαμφθούν οι διατάξεις για τη φορολόγηση με 20% – 40% των δωρεών χρηματικών ποσών προς αδελφούς, ανιψιούς και εξαδέλφους παραθέτουμε τα παρακάτω παραδείγματα: 

1 Εάν ένας φορολογούμενος θέλει να δώσει στον αδελφό του ένα ποσό 100.000 ευρώ χωρίς επιβάρυνση με φόρο δωρεάς 20% που προβλέπεται κανονικά γι’ αυτήν τη συναλλαγή, μπορεί να το κάνει βάζοντας ως ενδιάμεσο τον πατέρα του! Η μεταβίβαση του ποσού θα γίνει, πρώτα, προς τον πατέρα και θα είναι αφορολόγητη, διότι η μεταβίβαση ποσού από το παιδί στον γονέα απαλλάσσεται πλέον μέχρι τις 800.000 ευρώ. Στη συνέχεια ο πατέρας θα μεταβιβάσει το ίδιο ποσό στο άλλο παιδί του, δηλαδή στον αδελφό στον οποίο πρέπει να καταλήξουν τα χρήματα. Ετσι και πάλι δεν θα χρειαστεί να καταβληθεί φόρος, διότι θα πρόκειται για γονική παροχή χρηματικού ποσού, η οποία επίσης απαλλάσσεται πλέον από τον φόρο μέχρι τις 800.000 ευρώ. Ετσι, με αυτή την «τριγωνική» συναλλαγή μεταξύ πατέρα και παιδιών η μεταβίβαση του ποσού των 100.000 ευρώ μεταξύ αδελφών θα μπορεί να γίνει χωρίς την πληρωμή του φόρου δωρεάς 20% που προβλέπεται για τη συγκεκριμένη περίπτωση. 

2 Εάν ένας φορολογούμενος θέλει να δώσει σε ανιψιό του ένα χρηματικό ποσό 50.000 ευρώ χωρίς επιβάρυνση με φόρο δωρεάς 20% που προβλέπεται γι’ αυτήν τη συναλλαγή, μπορεί να το κάνει βάζοντας ως ενδιάμεσο και πάλι τον πατέρα του, ο οποίος είναι ταυτόχρονα και παππούς του τελικού αποδέκτη των χρημάτων. Δηλαδή, η μεταβίβαση του ποσού θα γίνει, πρώτα, από τον φορολογούμενο προς τον πατέρα του και θα είναι αφορολόγητη, διότι η μεταβίβαση ποσού από το παιδί στον γονέα απαλλάσσεται πλέον μέχρι τις 800.000 ευρώ. Στη συνέχεια ο πατέρας θα μεταβιβάσει το ποσό αυτό στον εγγονό του από το άλλο παιδί του. Ο εγγονός αυτός είναι ο ανιψιός του αρχικού δότη των χρημάτων και τελικός αποδέκτης. Και σ’ αυτήν την περίπτωση η δωρεά του χρηματικού ποσού θα είναι αφορολόγητη, διότι θα έχει γίνει από παππού σε εγγονό. Ετσι, με αυτήν την «τριγωνική» συναλλαγή μεταξύ θείου και ανιψιού στην οποία μπήκε ενδιάμεσος ο πατέρας του δότη και ταυτόχρονα παππούς του τελικού αποδέκτη η μεταβίβαση του ποσού των 50.000 ευρώ θα γίνει χωρίς την πληρωμή φόρου 20%.

Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, για να ισχύσουν οι απαλλαγές θα πρέπει, αφενός, σε κάθε γονική παροχή-δωρεά να υποβάλλεται η σχετική φορολογική δήλωση, αφετέρου, οι διαδοχικές μεταβιβάσεις του ίδιου ποσού να γίνονται μέσω του τραπεζικού συστήματος, δηλαδή με μεταφορές μεταξύ των τραπεζικών λογαριασμών των εμπλεκόμενων συγγενών. Κάθε μεταβίβαση ποσού από λογαριασμό σε λογαριασμό θα πρέπει να προηγείται χρονικά της υποβολής δήλωσης στη ΔΟΥ.

Ωστόσο, σύμφωνα με την εγκύκλιο της ΑΑΔΕ, στις παραπάνω περιπτώσεις διαδοχικών δωρεών μεταξύ προσώπων της Α’ κατηγορίας της φορολογικής κλίμακας των δωρεών, με συνέπεια εν τέλει να λαμβάνει χώρα δωρεά μεταξύ προσώπων που δεν ανήκουν στην κατηγορία αυτή (π.χ. δωρεά από τέκνο σε γονέα και εν συνεχεία δωρεά από αυτόν τον γονέα σε άλλο τέκνο), οι φοροελεγκτικές υπηρεσίες θα πρέπει να διερευνούν, με εκ των υστέρων ελέγχους, τις πραγματικές συνθήκες και τη σκοπιμότητα των δωρεών αυτών, καθώς και το χρονικό διάστημα που μεσολάβησε μεταξύ αυτών, για να διαπιστώνουν αν τίθεται θέμα καταστρατήγησης των υπόψη διατάξεων. Δεδομένου ότι το βάρος απόδειξης της καταστρατήγησης φέρει η φορολογική διοίκηση, κατά τους σχετικούς ελέγχους θα πρέπει να θεμελιώνεται από τα στοιχεία και τις περιστάσεις ότι ο τελικά ωφελούμενος από τις διαδοχικές δωρεές είναι πρόσωπο που δεν ανήκει στην Α’ κατηγορία δικαιούχων και ότι οι διαδοχικές δωρεές έχουν γίνει προς αυτόν τον σκοπό.

Στο πλαίσιο αυτό στην εγκύκλιο της ΑΑΔΕ επισημαίνεται προς τους ελεγκτές ότι κρίσιμο είναι το χρονικό διάστημα που έχει μεσολαβήσει μεταξύ των διαδοχικών δωρεών. Εάν αυτό είναι σύντομο, ενδεικτικά όχι μεγαλύτερο των έξι μηνών, προκύπτει ισχυρή ένδειξη ότι, κατ’ αρχήν, οι διαδοχικές δωρεές έχουν γίνει προς τον σκοπό της καταστρατήγησης των διατάξεων. Εφόσον ο σκοπός καταστρατήγησης τεκμηριώνεται και από τα υπόλοιπα στοιχεία και πραγματικά περιστατικά, θα επιβάλλεται εις βάρος του τελευταίου (πραγματικού) δωρεοδόχου φόρος δωρεών, ως η δωρεά να είχε πραγματοποιηθεί απευθείας από τον πραγματικό δωρητή προς τον τελικό δικαιούχο αυτής.

Αντιστρόφως, σύμφωνα με τις οδηγίες της ΑΑΔΕ, εάν μεσολαβεί ικανό χρονικό διάστημα μεταξύ των ως άνω διαδοχικών δωρεών, ενδεικτικά εάν εκτείνεται πέραν του εξαμήνου, θα συνάγεται κατ’ αρχήν το συμπέρασμα ότι οι διαδοχικές δωρεές δεν έχουν γίνει με σκοπό την καταστρατήγηση των σχετικών διατάξεων, εκτός εάν η ελεγκτική Αρχή τεκμηριώσει με συγκεκριμένα στοιχεία την καταστρατήγηση αυτών. Στην ουσία, το εάν οι φορολογούμενοι είχαν σκοπό καταστρατήγησης των διατάξεων επαφίεται στην κρίση του κάθε φοροελεγκτή και εδώ θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή για να μην υπάρξουν φαινόμενα συναλλαγών μεταξύ ελεγκτών και ελεγχομένων με αμοιβαία παράνομα οφέλη.

ΜΙΑ ΦΟΡΑ ΥΠΟΛΟΓΙΖΕΤΑΙ το αφορολόγητο των 800.000€

Σύμφωνα με τις διευκρινίσεις της εγκυκλίου της ΑΑΔΕ: 

1 Το αφορολόγητο των 800.000 ευρώ παρέχεται εφάπαξ (μία φορά) στις γονικές παροχές και στις δωρεές μεταξύ συζύγων ή μεταξύ παππούδων ή γιαγιάδων και εγγονιών, οι οποίες πραγματοποιούνται από την 1η-10-2021 και μετά. Στις γονικές παροχές και δωρεές αυτές συνυπολογίζονται οι προγενέστερες γονικές παροχές και δωρεές μεταξύ των ιδίων προσώπων, εφόσον έχουν γίνει από την 1η-10-2021 και μετά. Δηλαδή, ο φόρος υπολογίζεται με συντελεστή 10% μετά την αφαίρεση συνολικά (εφάπαξ) 800.000 ευρώ για όλες αυτές τις πράξεις. 

2 Σε περίπτωση γονικής παροχής πρώτης κατοικίας, ισχύει συνολικό αφορολόγητο όριο 1.000.000 ευρώ για τον άγαμο αποδέκτη του ακινήτου (200.000 ευρώ αφορολόγητο πρώτης κατοικίας + αφορολόγητο όριο 800.000 ευρώ λόγω δωρεάς προς συγγενή Α’ κατηγορίας) ή 1.050.000 ευρώ για τον έγγαμο (250.000 ευρώ αφορολόγητο πρώτης κατοικίας + αφορολόγητο όριο 800.000 ευρώ λόγω δωρεάς προς συγγενή Α’ κατηγορίας), προσαυξανόμενο κατά 25.000 ευρώ για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα και κατά 30.000 ευρώ για καθένα από τα επόμενα εξαρτώμενα τέκνα του αποδέκτη του ακινήτου. 

3 Κάθε γονική παροχή χρηματικού ποσού, δηλαδή κάθε δωρεά χρηματικού ποσού από γονέα σε τέκνο, καθώς επίσης και κάθε δωρεά χρηματικού ποσού από σύζυγο σε σύζυγο, από παππού ή γιαγιά σε εγγόνι που έχει πραγματοποιηθεί από την 1η-10-2021 ή πρόκειται να πραγματοποιηθεί από εδώ και στο εξής, εφόσον δεν έχει προηγηθεί άλλη προγενέστερη μεταξύ των ίδιων προσώπων, είναι αφορολόγητη μέχρι τις 800.000 ευρώ. Εάν το χρηματικό ποσό που δωρίζεται υπερβαίνει τις 800.000 ευρώ, τότε το υπερβάλλον ποσό φορολογείται με 10%. Το αφορολόγητο των 800.000 ευρώ ισχύει μόνο εφόσον το χρηματικό ποσό δωρίστηκε με μεταφορά από τον τραπεζικό λογαριασμό του δωρεοδότη (γονέα, συζύγου κ.λπ.) στον τραπεζικό λογαριασμό του δωρεοδόχου (τέκνου, άλλου συζύγου κ.λπ.). 

4 Το αφορολόγητο όριο των 800.000 ευρώ αναγνωρίζεται επίσης:

α) Κατ’ εξαίρεση και σε περιπτώσεις κατά τις οποίες η γονική παροχή ή η δωρεά χρηματικού ποσού έγινε στο χρονικό διάστημα από την 1η-10-2021 έως την 9η-9-2022 με ανάληψη του ποσού σε μετρητά από τον τραπεζικό λογαριασμό του δωρεοδότη και κατάθεσή του στον λογαριασμό του δωρεοδόχου εντός τριών εργάσιμων ημερών από την ημερομηνία της ανάληψης. Στις περιπτώσεις γονικών παροχών/δωρεών, για τις οποίες υπολογίστηκε ο φόρος αυτοτελώς με συντελεστή 10% (χωρίς αφορολόγητο ποσό), θα πρέπει να πραγματοποιηθεί νέα εκκαθάριση του φόρου έπειτα από αίτηση του φορολογουμένου με τη συνυποβολή των απαιτούμενων δικαιολογητικών που αποδεικνύουν τη συνδρομή των ανωτέρω προϋποθέσεων. 

β) Σε περίπτωση μεταφοράς χρηματικού ποσού από ατομικό λογαριασμό του γονέα/δωρητή ή από κοινό λογαριασμό αυτού με το τέκνο/δωρεοδόχο ή τρίτο πρόσωπο σε ατομικό λογαριασμό του τέκνου/δωρεοδόχου ή σε άλλο κοινό λογαριασμό του τέκνου/δωρεοδόχου με τον ίδιο τον παρέχοντα/δωρητή ή τρίτο πρόσωπο.

γ) Σε περίπτωση έκδοσης τραπεζικής επιταγής από τον γονέα/δωρητή με χρέωση ατομικού τραπεζικού λογαριασμού αυτού ή κοινού με το τέκνο/δωρεοδόχο ή τρίτο πρόσωπο (και όχι η έκδοση επιταγής με κατάθεση μετρητών) και η κατάθεση της επιταγής αυτής σε ατομικό λογαριασμό του τέκνου/δωρεοδόχου ή σε άλλο κοινό λογαριασμό του τέκνου/δωρεοδόχου με τον ίδιο τον γονέα/δωρητή ή τρίτο πρόσωπο. Στην περίπτωση αυτή, για την απόδειξη της μεταφοράς της χρηματικής γονικής παροχής/δωρεάς σε τραπεζικό λογαριασμό, πρέπει να αναγράφονται στο σώμα της δήλωσης φόρου γονικής παροχής/δωρεάς οι αριθμοί IBAN των τραπεζικών λογαριασμών, μεταξύ των οποίων έγινε η μεταφορά των χρημάτων, το πιστωτικό ίδρυμα και ο αριθμός της επιταγής. Ως ημερομηνία γονικής παροχής/δωρεάς θεωρείται η ημερομηνία κατάθεσης της επιταγής στον τραπεζικό αυτό λογαριασμό. 

5 Για αρχικές δηλώσεις φόρου γονικής παροχής ή δωρεάς που έχουν υποβληθεί από την 1η-10-2021 και μετά, για την απόδειξη της μεταφοράς του ποσού της χρηματικής γονικής παροχής ή δωρεάς σε τραπεζικό λογαριασμό πρέπει:

• Να αναγράφονται στο σώμα της δήλωσης φόρου γονικής παροχής ή δωρεάς οι αριθμοί IBAN των τραπεζικών λογαριασμών, μεταξύ των οποίων έγινε η μεταφορά των χρημάτων, καθώς και το πιστωτικό ίδρυμα.
• Να επισυνάπτεται το αποδεικτικό μεταφοράς από το πιστωτικό ίδρυμα.

ΠΙΝΑΚΑΣ ΜΕ ΤΑ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΑ ΠΟΥ ΥΠΟΒΑΛΛΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΙΣ ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΦΟΡΟΥ ΧΡΗΜΑΤΙΚΩΝ ΔΩΡΕΩΝ/ΓΟΝΙΚΩΝ ΠΑΡΟΧΩΝ ΜΕΣΩ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΩΝ ΙΔΡΥΜΑΤΩΝ
ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ		ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΑ
i.	Χρηματικές δωρεές/γονικές παροχές με μεταφορά χρημάτων μέσω ημεδαπών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων ή κατάθεση τραπεζικής επιταγής.	Παραστατικό – αποδεικτικό μεταφοράς του ποσού μεταξύ λογαριασμών των συμβαλλομένων.Σε περίπτωση μεταφοράς μέσω τραπεζικής επιταγής: Αντίγραφα του σώματος της επιταγής και της αναλυτικής κίνησης (extrait) του λογαριασμού από την οποία τροφοδοτήθηκε η τραπεζική επιταγή και επιπλέον αντίγραφο του καταθετηρίου αυτής ή αντίγραφο της αναλυτικής κίνησης (extrait) του λογαριασμού κατάθεσης.
ii.	Χρηματικές δωρεές/γονικές παροχές με μεταφορά χρημάτων στις οποίες μεσολαβεί αλλοδαπό χρηματοπιστωτικό ίδρυμα ή κατάθεση επιταγής από την αλλοδαπή.	Αποδεικτικό μεταφοράς του ποσού μεταξύ των λογαριασμών.Σε περίπτωση μεταφοράς μέσω τραπεζικής επιταγής: Το αντίγραφο της εκδοθείσας επιταγής και το αποδεικτικό κατάθεσής της σε χρηματοπιστωτικό ίδρυμα του λαμβάνοντος.
iii.	Χρηματικές δωρεές/γονικές παροχές με ανάληψη χρηματικού ποσού από συνδικαιούχο κοινού λογαριασμού.	Αντίγραφο αναλυτικής κίνησης του λογαριασμού (extrait), στο οποίο αναγράφονται τα ονόματα των συνδικαιούχων και η ημερομηνία ανάληψης του ποσού.
iv.	Χρηματικές δωρεές/γονικές παροχές που διενεργήθηκαν από την 1η/10/2021 μέχρι και την 9η/9/2022 με ανάληψη μετρητών από ατομικό λογαριασμό του δωρητή ή κοινό λογαριασμό των συμβαλλόμενων και κατάθεσή τους σε ατομικό λογαριασμό του δωρεοδόχου ή κοινό λογαριασμό των συμβαλλόμενων ή σε κοινό λογαριασμό με τρίτο πρόσωπο και εφόσον η κατάθεση έγινε εντός 3 εργάσιμων ημερών.	Αποδεικτικό ανάληψης του ποσού στο οποίο αναγράφονται η ημερομηνία, το ακριβές ποσό, ο αριθμός IBAN του τραπεζικού λογαριασμού που εμφανίζει ως δικαιούχο τον δωρητή/γονέα και το αποδεικτικό κατάθεσης του ίδιου ποσού στο οποίο αναγράφονται η ημερομηνία κατάθεσης, το ακριβές ποσό και ο αριθμός IBAN του τραπεζικού λογαριασμού στο οποίο εμφανίζεται ως δικαιούχος ο δωρεοδόχος/τέκνο.
v.	Χρηματικές δωρεές/γονικές παροχές με σκοπό την αγορά ακινήτου από τον δωρεοδόχο/τέκνο με μεταφορά χρημάτων στον λογαριασμό του πωλητή/κατασκευαστή/εργολάβου /ή κατάθεση τραπεζικής επιταγής.	α. Το συμβολαιογραφικό έγγραφο ή άλλη συμφωνία των μερών, εφόσον ο τρόπος καταβολής του ποσού (μεταφορά μέσω χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων ή έκδοση τραπεζικής επιταγής) προκύπτει από αυτό.β. Αποδεικτικό μεταφοράς του ποσού μεταξύ των λογαριασμών. Σε περίπτωση τραπεζικής επιταγής: Αντίγραφα του σώματος της επιταγής και της αναλυτικής κίνησης (extrait) του λογαριασμού από την οποία τροφοδοτήθηκε η τραπεζική επιταγή και επιπλέον αντίγραφο του καταθετηρίου αυτής ή αντίγραφο της αναλυτικής κίνησης (extrait) του λογαριασμού κατάθεσης.
vi.	Χρηματικές δωρεές/γονικές παροχές με σκοπό την αγορά οχήματος από τον δωρεοδόχο/τέκνο με μεταφορά χρημάτων στον λογαριασμό του πωλητή ή κατάθεση επιταγής.	α. Αδεια κυκλοφορίας του οχήματος στο όνομα του δωρεοδόχου/τέκνου.β. Απόδειξη λιανικών συναλλαγών/τιμολόγιο. γ. Αποδεικτικό μεταφοράς του ποσού μεταξύ των λογαριασμών. Σε περίπτωση τραπεζικής επιταγής: Αντίγραφα του σώματος της επιταγής και της αναλυτικής κίνησης (extrait) του λογαριασμού από την οποία τροφοδοτήθηκε η τραπεζική επιταγή και επιπλέον αντίγραφο του καταθετηρίου αυτής ή αντίγραφο της αναλυτικής κίνησης (extrait) του λογαριασμού κατάθεσης.
vii.	Χρηματικές δωρεές/γονικές παροχές με μεταφορά χρηματικού ποσού ή κατάθεση επιταγής σε τραπεζικό λογαριασμό εταιρίας για αύξηση κεφαλαίου.	α. Δημοσιευμένο τροποποιημένο καταστατικό της εταιρίας, από το οποίο να προκύπτει η αύξηση της εταιρικής συμμετοχής του δωρεοδόχου/τέκνου.β. Αποδεικτικό μεταφοράς του ποσού από τον λογαριασμό του δωρητή/γονέα προς τον λογαριασμό της εταιρίας. Σε περίπτωση τραπεζικής επιταγής: Αντίγραφα του σώματος της επιταγής και της αναλυτικής κίνησης (extrait) του λογαριασμού από την οποία τροφοδοτήθηκε η τραπεζική επιταγή και επιπλέον αντίγραφο του καταθετηρίου αυτής ή αντίγραφο της αναλυτικής κίνησης (extrait) του λογαριασμού κατάθεσης.

ΕΜΠΟΔΙΑ για όσους χρωστούν στην εφορία 

Χιλιάδες φορολογούμενοι με χαμηλά ή μεσαία εισοδήματα και ανεξόφλητες ληξιπρόθεσμες οφειλές προς την εφορία που επιθυμούν να προχωρήσουν σε γονικές παροχές ή δωρεές ακινήτων βρίσκονται αντιμέτωποι με ανυπέρβλητα εμπόδια, τα οποία τους βάζουν οι ισχύουσες διατάξεις για τη χορήγηση αποδεικτικών φορολογικής ενημερότητας. Οι διατάξεις αυτές μπλοκάρουν τις συγκεκριμένες μεταβιβάσεις ακόμη και αν οι φορολογούμενοι έχουν ρυθμίσει τις οφειλές τους σε δόσεις και είναι συνεπείς στην αποπληρωμή τους.

Ουσιαστικά, για τους χιλιάδες αυτούς φορολογουμένους, η ευνοϊκή διάταξη για την αύξηση του αφορολόγητου ορίου των παροχών και των δωρεών προς τα παιδιά ή άλλους στενούς συγγενείς στις 800.000 ευρώ, η οποία τέθηκε σε ισχύ από την 1η Οκτωβρίου 2021, είναι δώρον άδωρον.

Οι πραγματικά ωφελούμενοι από τη διάταξη αυτή είναι όσοι φορολογούμενοι δεν οφείλουν ούτε ένα ευρώ στην εφορία. Δηλαδή, κυρίως οι πλούσιοι, οι οποίοι λόγω της οικονομικής τους ευρωστίας δεν έχουν ληξιπρόθεσμες φορολογικές οφειλές. Μόνο αυτοί μπορούν, με τις νέες ευνοϊκές διατάξεις που ισχύουν από την 1η-10-2021, να μεταβιβάσουν τα περιουσιακά τους στοιχεία στα παιδιά ή σε άλλους στενούς συγγενείς τους, και μάλιστα χωρίς να επιβαρυνθούν καν με φόρους.

Φορολογική ενημερότητα

Βάσει των ισχυουσών διατάξεων, οι φορολογούμενοι με ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τις φορολογικές Αρχές, ακόμη και αν έχουν υπαγάγει τις οφειλές τους αυτές σε ρυθμίσεις τμηματικής καταβολής και πληρώνουν κανονικά τις δόσεις, δεν μπορούν να λάβουν αποδεικτικά φορολογικής ενημερότητας. Το γεγονός αυτό «μπλοκάρει» κάθε διαδικασία μεταβίβασης των περιουσιακών τους στοιχείων. Δηλαδή, ουσιαστικά δεν τους επιτρέπεται να δωρίσουν τις περιουσίες τους στα παιδιά τους ή σε άλλους στενούς συγγενείς τους! Η μόνη… διέξοδος που προβλέπουν γι’ αυτούς τους φορολογουμένους οι ισχύουσες διατάξεις είναι η διασφάλιση των οφειλών με το να βάλουν σε υποθήκη ένα ή περισσότερα ακίνητά τους. Ομως, μια τέτοια διαδικασία, πέραν του ότι είναι πολύπλοκη, γραφειοκρατική και πολυέξοδη, λειτουργεί αυτή καθ’ εαυτήν ως ένα επιπλέον εμπόδιο για την πραγματοποίηση των μεταβιβάσεων. Και αυτό διότι συνήθως οι φορολογούμενοι αυτοί είτε επιθυμούν να μεταβιβάσουν όλα τα ακίνητά τους, οπότε δεν απομένει σ’ αυτούς κάποιο ακίνητο για να το βάλουν σε υποθήκη, είτε μεταβιβάζουν ένα και μοναδικό ακίνητο που έχουν, οπότε και πάλι δεν τους απομένει τίποτα για να το βάλουν σε υποθήκη. Ετσι, όλες αυτές οι επιθυμητές μεταβιβάσεις δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν επειδή, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, οι οφειλές των προσώπων που επιθυμούν να τις προχωρήσουν παραμένουν μη διασφαλισμένες.

» Ας δούμε, όμως, πιο αναλυτικά, τι προβλέπει για τις περιπτώσεις αυτές η ισχύουσα νομοθεσία:

1 Η υπ’ αριθμόν ΠΟΛ. 1274/27-12-2013 απόφαση του γενικού γραμματέα Δημοσίων Εσόδων για τους όρους και τις προϋποθέσεις χορήγησης αποδεικτικών φορολογικής ενημερότητας, όπως έχει τροποποιηθεί από τον διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, Γ. Πιτσιλή, και ισχύει σήμερα, προβλέπει στην παράγραφο 5 του άρθρου 3 ότι «στην περίπτωση της μεταβίβασης ακινήτου ή της σύστασης εμπράγματου δικαιώματος επ’ αυτού χωρίς τίμημα, δεν χορηγείται αποδεικτικό ενημερότητας, εφόσον η είσπραξη της οφειλής δεν είναι διασφαλισμένη». Αυτό σημαίνει ότι για να χορηγηθεί αποδεικτικό φορολογικής ενημερότητας και να ανάψει «πράσινο φως» για την πραγματοποίηση γονικής παροχής ή δωρεάς ακινήτου από φορολογούμενο με ληξιπρόθεσμα χρέη προς τις φορολογικές Αρχές θα πρέπει η εξόφληση των χρεών να διασφαλιστεί με την υποχρεωτική εγγραφή υποθήκης σε κάποιο άλλο ακίνητό του. Η ρήτρα αυτή λειτουργεί ως εμπόδιο στη διεκπεραίωση υποθέσεων γονικών παροχών και δωρεών ακινήτων από φορολογουμένους που χρωστούν στην εφορία, για τους λόγους που εξηγήσαμε παραπάνω.

2 Η πάγια ρύθμιση του ν. 4152/2013 που προβλέπει τμηματική εξόφληση των τρεχουσών οφειλών προς τις φορολογικές Αρχές έως και σε 24 ή 48 μηνιαίες δόσεις, καθώς επίσης και όλες οι άλλες ρυθμίσεις τμηματικής καταβολής οφειλών που παραμένουν σε ισχύ (ρυθμίσεις των 100 δόσεων του ν. 4321/2015 και των 120 δόσεων του ν. 4611/2019) περιλαμβάνουν έναν όρο άκρως επαχθή για όσους οφειλέτες αποδέχονται να ρυθμίσουν τα χρέη τους για να πάρουν αποδεικτικά φορολογικής ενημερότητας και να ξεμπλοκάρουν εκκρεμείς υποθέσεις γονικών παροχών και δωρεών ακινήτων. Ο όρος αυτός προβλέπει ότι το Δημόσιο διατηρεί το δικαίωμα και μετά την υπαγωγή στη ρύθμιση:

α) Να μη χορηγεί στον οφειλέτη αποδεικτικό ενημερότητας για μεταβίβαση ακινήτου ή σύσταση εμπράγματου δικαιώματος επ’ αυτού, ακόμη και αν συντρέχουν οι προϋποθέσεις χορήγησης του αποδεικτικού αυτού, εφόσον η οφειλή δεν είναι διασφαλισμένη με υποθήκη του ίδιου ή οποιουδήποτε άλλου ακινήτου.
β) Να εγγράφει υποθήκες σε περιουσιακά στοιχεία του οφειλέτη και των συνυπόχρεων προσώπων, εφόσον η οφειλή δεν είναι διασφαλισμένη.

Ο όρος αυτός σημαίνει, ουσιαστικά, ότι κάθε φορολογούμενος ο οποίος χρωστά στην εφορία και, ταυτόχρονα, θέλει να μεταβιβάσει την περιουσία του στα παιδιά του ή σε τρίτους, ακόμη και αν έχει τακτοποιήσει τα χρέη του με ένταξή τους σε ρύθμιση τμηματικής καταβολής, δεν μπορεί να ολοκληρώσει τις διαδικασίες της γονικής παροχής ή δωρεάς αν προηγουμένως δεν βάλει υποθήκη σε ένα ή περισσότερα ακίνητά του. Η υποχρέωση αυτή, όπως ήδη αναφέραμε, λόγω της πολυπλοκότητας, της γραφειοκρατίας, των εξόδων που συνεπάγεται και των πρακτικών προβλημάτων που προκαλεί, εμποδίζει πολλούς από τους οφειλέτες αυτούς να ολοκληρώσουν τις διαδικασίες γονικών παροχών και δωρεών.