Πυρετώδεις οι διεργασίες σε ΟΗΕ και Ευρώπη – Τα συμπεράσματα του υπουργικού συμβουλίου και οι εκιμήσεις αναλυτών για το εύρος του ισραηλινού χτυπήματος
Μετά την έκβαση του πολεμικού υπουργικού συμβουλίου του Ισραήλ εξήχθη το συμπέρασμα ότι θα υπάρξει πολιτική αντιποίνων, θέση στην οποία κατέληξε η πλειονότητα των μελών.
Εκείνο ωστόσο που δεν έχει αποσαφηνιστεί ακόμη είναι το χρονοδιάγραμμα και το εύρος της απάντησης.
Ορισμένοι αναλυτές εκτιμούσαν νωρίτερα ότι θα γίνει μέσα στο επόμενο 48ωρο, εκφράζοντας την πεποίθηση ότι θα πραγματοποιηθεί ισχυρό πλήγμα.
Ο συντελεστής, όμως, που περιπλέκει την εξίσωση είναι οι ΗΠΑ αφού τόσο στην περίπτωση των επιχειρήσεων στη Γάζα όσο και τώρα στις κινήσεις εναντίον της Τεχεράνης απευθύνουν εκκλήσεις για αυτοσυγκράτηση.
Η αναμενόμενη απάντηση του Ισραήλ έχει θέσει σε συναγερμό και την Ευρώπη, με τη Σύνοδο Κορυφής στην ΕΕ να αναμένεται την επόμενη βδομάδα, ενώ το σύνολο των ηγετών της Δύσης επαναλαμβάνει την ανάγκη για αποφυγή περαιτέρω κλιμάκωσης.
Την ίδια στιγμή, δεν είναι λίγοι εκείνοι που χαρακτηρίζουν επιτυχημένη τη στάση του Ισραήλ και των συμμαχικών δυνάμεων το βράδυ του Σαββάτου δεδομένου ότι αναχαιτίστηκε ένα συντριπτικά υψηλό ποσοστό μη επανδρωμένων αεροσκαφών από Ιράν, Υεμένη και Λίβανο.
Τα μαχητικά των ΗΠΑ και της Βρετανίας συνέβαλαν στην αναχαίτιση, ενώ την επομένη του μπαράζ των επιθέσεων οι αντάρτες της Υεμένης εξακολουθούν να εξαπολύουν drone κατά του Ισραήλ και την ίδια ώρα οι αμερικανικές δυνάμεις πλήττουν στόχους τους.
Τα συμπεράσματα του ισραηλινού πολεμικού συμβολίου
Το πολεμικό συμβούλιο του Ισραήλ συμφωνεί ότι πρέπει να υπάρξει απάντηση κατά του Ιράν, αλλά διαφωνεί για τον χρόνο και την κλίμακα των αντιποίνων, δήλωσαν Ισραηλινοί αξιωματούχοι.
Νωρίτερα, ο υπουργός Πολέμου του Ισραήλ ξεκαθάρισε ότι θα υπάρξει απάντηση και μάλιστα τόνισε ότι η επιχείρηση δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί. Την ίδια στιγμή, ΗΠΑ και Ευρώπη, στέκονται μεν ξεκάθαρα στο πλευρό του Ισραήλ, αναγνωρίζοντας το δικαίωμα στην αυτοάμυνα, όμως καλούν σε αυτοσυγκράτηση και σε αποφυγή διευρυμένης σύρραξης.
Σε τηλεφωνική συνομιλία που είχε ο Τζο Μπάιντεν με τον Βενιαμίν Νετανιάχου, το βράδυ της επίθεσης, ο πρόεδρος των ΗΠΑ φέρεται να είπε στον Ισραηλινό πρωθυπουργό ότι το Ισραήλ θα πρέπει να επιδείξει αυτοσυγκράτηση απέναντι στο Ιράν και ότι περαιτέρω αντίποινα μπορεί να μην είναι απαραίτητα.
Ο εκπρόσωπος Εθνικής Ασφάλειας του Λευκού Οίκου Τζον Κίρμπι δηλώνει στην εκπομπή “Meet the Press” του NBC ότι οι ΗΠΑ δεν επιδιώκουν έναν ευρύτερο πόλεμο στην περιοχή, αφού βοήθησαν το Ισραήλ να αμυνθεί απέναντι στην επίθεση του Ιράν.
Δεν επιδιώκουμε κλιμάκωση, υπογραμμίζει ο Κίρμπι, αλλά προσθέτει ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ είπε στον Βενιαμίν Νετανιάχου κατά τη διάρκεια της χθεσινής τους τηλεφωνικής επικοινωνίας ότι οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να υποστηρίζουν το δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνα.
Μια πιθανή απάντηση του Ισραήλ στις επιθέσεις του Ιράν θα μπορούσε να είναι σοβαρή, ακόμη και όταν οι ΗΠΑ προσπαθούν να τους αποτρέψουν από το να διευρύνουν τη σύγκρουση, τόνισε ωστόσο από την πλευρά του ο Μάικ Μάλροϊ, πρώην αναπληρωτής υπουργός Άμυνας για τη Μέση Ανατολή.
Σύμφωνα με τον Μάλροϊ, η ιρανική επίθεση θα μπορούσε να έχει σκοτώσει πολλούς αμάχους και να έχει προκαλέσει σοβαρές ζημιές στις ισραηλινές πολιτικές και εμπορικές υποδομές.
Ο Μάλροϊ εκτιμά πως το Ισραήλ θα επιλέξει πιθανότατα να απαντήσει άμεσα στο Ιράν, αν και οι ΗΠΑ θα προσπαθήσουν να αποκλιμακώσουν την κατάσταση.
«Θα μπορούσε να είναι τόσο σημαντικό το χτύπημα όπως σε ιρανικές εγκαταστάσεις πυρηνικών» τονίζει.
«Αν το Ισραήλ προχωρήσει σε κάτι τέτοιο, τότε το Ιράν θα έχει κάνει στρατηγικό λάθος με την πραγματοποίηση της επίθεσης» λέει ο Μάλροϊ.
Μια πρώτη γεύση των προθέσεών του έδωσε νωρίτερα το Ισραήλ. Ο υπουργός πολέμου Μπένι Γκαντζ σε δήλωσή του ξεκαθάρισε ότι η χώρα του θα απαντήσει και πως η αποστολή δεν έχει ολοκληρωθεί.
«Το Ισραήλ πρέπει να ενισχύσει τη στρατηγική συμμαχία και την περιφερειακή συνεργασία που του επέτρεψε να αντιμετωπίσει τη χθεσινή ιρανική επίθεση» τόνισε ο Γκαντζ.
«Το Ιράν αποτελεί παγκόσμιο πρόβλημα, μια περιφερειακή πρόκληση και είναι επίσης ένας κίνδυνος για το Ισραήλ. Χθες ο κόσμος στάθηκε σαφώς μαζί μας, μπροστά στον κίνδυνο. Το Ισραήλ εναντίον του Ιράν, ο κόσμος εναντίον του Ιράν, αυτό είναι το αποτέλεσμα. Πρόκειται για ένα στρατηγικό επίτευγμα, το οποίο πρέπει να αξιοποιήσουμε για την ασφάλεια του Ισραήλ» πρόσθεσε.
«Το σύστημα περιφερειακής συνεργασίας που οικοδομήσαμε και άντεξε τη σημαντική αυτή δοκιμασία, πρέπει να ενισχυθεί. Το Ισραήλ απέδειξε χθες ότι αποτελεί άγκυρα στρατιωτικής και τεχνολογικής ισχύος όπως και άγκυρα ασφάλειας στη Μέση Ανατολή» συμπλήρωσε ο Ισραηλινός υπουργός.
«Αντιμέτωποι με την απειλή του Ιράν, θα οικοδομήσουμε έναν περιφερειακό συνασπισμό και θα απαιτήσουμε το τίμημα. Και το πιο σημαντικό, μπροστά στη βούληση των εχθρών μας να μας βλάψουν, θα ενωθούμε και θα γίνουμε ισχυρότεροι» υπογράμμισε, εστιάζοντας στην επιβολή αντιποίνων σε άμεσο χρονικό διάστημα κατά της Τεχεράνης.
«Ακόμη και σήμερα, πρέπει να θυμόμαστε ότι δεν έχουμε ακόμη ολοκληρώσει την αποστολή μας, κυρίως όσον αφορά στο ζήτημα της επιστροφής των ομήρων και της εξάλειψης της απειλής. Θα συνεχίσουμε την εκστρατεία, με αποφασιστικότητα και υπευθυνότητα. Και μαζί θα νικήσουμε» κατέληξε ο Γκντζ.
Στο μεταξύ, σε πρωινές του δηλώσεις ο Ισραηλινός υπουργός Εξωτερικών Ισραέλ Κατζ τόνισε ότι η απειλή για επίθεση στο Ιράν μετά τα αντίποινά του, εξακολουθεί να ισχύει.
Σε συνέντευξη που παραχώρησε στο ραδιόφωνο του στρατού, ο Κατζ δήλωσε: «Είπαμε ότι αν το Ιράν επιτεθεί στο Ισραήλ, θα του επιτεθούμε και εμείς και αυτό εξακολουθεί να ισχύει. Πρέπει να εμβαθύνουμε τη συνεργασία μας με τους συμμάχους μας». Από την πλευρά του, ο Ισραηλινος υπουργός Μετανάστευσης Οφι Σοφερ ήταν πιο επιθετικός στις δηλώσεις του, τονίζοντας πως «το θράσος που έδειξε το Ιράν με αυτή την επίθεση πρέπει να εξαφανιστεί».
«Η σύγκρουση με το Ιράν δεν έχει τελειώσει ακόμη», τόνισε ο Ισραηλινός υπουργός Άμυνας, Γιοάβ Γκάλαντ, μετά την επίθεση. «Το κράτος του Ισραήλ δέχτηκε επίθεση με εκατοντάδες πυραύλους και drones και οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις απέτρεψαν αυτήν την επίθεση με εντυπωσιακό τρόπο», είπε ο Γκάλαντ, καλώντας τους Ισραηλινούς να παραμείνουν «σε εγρήγορση και να ακολουθούν με προσοχή τις οδηγίες που δημοσιεύονται». Ο υπουργός Άμυνας τόνισε ότι το Ισραήλ «πρέπει να είναι προετοιμασμένο για κάθε σενάριο».
Το Ισραήλ θα πλήξει τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν;
«Αν το Ισραήλ απαντήσει, αυτό θα γίνει σύμφωνα με τις ίδιες παραμέτρους: Με στόχο στρατιωτικές εγκαταστάσεις, όχι κατά του πληθυσμού, όχι κατά οικονομικών στόχων», λέει η αναλύτρια Sima Shine, πρώην πράκτορας της Μοσάντ που διευθύνει το πρόγραμμα για το Ιράν του INSS.
Για τον έλεγχο του κινδύνου κλιμάκωσης, «θα έπρεπε οι Ισραηλινοί να αρκεσθούν σε πλήγματα κατά συμβατικών στρατιωτικών στόχων, κατά των βάσεων από όπου εκτοξεύθηκαν οι πύραυλοι, κατά των εργοστασίων που κατασκευάζουν τα drones», σύμφωνα με τον σύμβουλο ασφαλείας Stéphane Audrand.
Άλλωστε, η ιρανική επίθεση φαίνεται ότι ήταν υπολογισμένη για την αποφυγή «πρόκλησης μεγάλου αριθμού θυμάτων στην ισραηλινή πλευρά», εκτιμά ο Menahem Merhavy, ειδικός για το Ιράν στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ.
Οι Ιρανοί έπληξαν το Ισραήλ «κατά ελεγχόμενο τρόπο», κυρίως «για να μην λάβουν μία εξίσου βαριά απάντηση εκ μέρους του Ισραήλ που θα έθετε σε κίνδυνο του πυρηνικό τους πρόγραμμα», δηλώνει ο Χάσνι Αμπίντι του Κέντρου Μελετών και Ερευνας για το Αραβικό και Μεσογειακό Κόσμο της Γενεύης.
Με δεδομένο έναν ισραηλινό πρωθυπουργό απρόβλεπτο, που παίζει την πολιτική του επιβίωση επικεφαλής ενός κυβερνητικού συνασπισμού της δεξιάς και της ακροδεξιάς, υπάρχει ο κίνδυνος του υπερβολικού ενθουσιασμού με τα πυρηνικά, προσθέτει ο Stéphane Audrand.
Ποιοι οι κίνδυνοι;
«Εάν το Ισραήλ απαντήσει υπερβολικά ενεργητικά, είναι πιθανόν να βρεθούμε σε μία κατάσταση κλιμάκωσης που μπορεί να διαχυθεί», προειδοποιεί ο Meir Litvak, διευθυντής του Κέντρου Ιρανικών Μελετών του Πανεπιστημίου του Τελ Αβίβ. Αλλά, δεν είναι προς το συμφέρον του Ισραήλ να ανοίξει ένα νέο απευθείας μέτωπο με το Ιράν, την ώρα που η χώρα βρίσκεται σε πόλεμο με την Χαμάς στην Λωρίδα της Γάζας.
Ακόμα περισσότερο που η ισραηλινή ηγεσία βαδίζει σε τεντωμένο σχοινί σε διπλωματικό επίπεδο, ευρισκόμενη αντιμέτωπη με όλο και σφοδρότερες κριτικές στην διεθνή σκηνή για την ανθρωπιστική καταστροφή στην Λωρίδα της Γάζας.
Αυτές οι χώρες που επικρίνουν την διαχείριση του πολέμου στην Γάζα, με επικεφαλής την Ουάσινγκτον, συντάχθηκαν χθες απέναντι στο Ιράν, διαβεβαιώνοντας το Ισραήλ για την υποστήριξή τους, ενώ πολλές χώρες ανάμεσά τους, οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία, η Ιορδανία, υποστήριξαν στρατιωτικά την ισραηλινή άμυνα απέναντι στην ιρανική επίθεση.
Σε σημείο που «το Ισραήλ δεν μπορεί να απαντήσει χωρίς να συμβουλευθεί τους Αμερικανούς», θεωρεί η Sima Shine.
Και πριν απαντήσει, «δεν αρκεί να λάβει συμβουλή, αλλά να εξασφαλίσει την έγκριση της Ουάσινγκτον», δηλώνει ο Tamir Hayman.
«Ο χρόνος είναι με το μέρος μας, μπορούμε να σκεφτούμε, να σχεδιάσουμε και να ενεργήσουμε έξυπνα», έγραψε ο Hayman στο Χ. Και πιστεύει ότι «η χθεσινή επιτυχία στην άμυνα» επιτρέπει στο Ισραήλ να μην επιδείξει σπουδή.
Η διαφωνία ΗΠΑ-Ιράν
«Δεν έδωσαν ειδιοποίηση», η αμερικανική απάντηση στου ιρανικούς ισχυρισμούς περί προειδοποίησης της επίθεσης σε βάρος του Ισραήλ 72 ώρες πριν από την εκτόξευση των drones.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν επαφή με το Ιράν μέσω της ελβετικής μεσολάβησης τόσο πριν όσο και μετά την μαζική επίθεση της Τεχεράνης, δήλωσε υψηλόβαθμος αξιωματούχος της κυβέρνησης Μπάιντεν.
Αποφεύγοντας να δώσει λεπτομέρειες για τις επαφές, δήλωσε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ιράν είχαν «σειρά απευθείας επαφών μέσω του ελβετικού διαύλου».
Σε ερώτηση σχετικά με τις δηλώσεις του ιρανού υπουργού Εξωτερικών ότι η Τεχεράνη είχε προειδοποιήσει τις χώρες της περιοχής 72 ώρες πριν από την εκδήλωση της επίθεσης, ο αξιωματούχος δήλωσε ότι αυτό δεν είναι αλήθεια.
«Δεν έδωσαν ειδοποίηση…Ξεκάθαρη πρόθεσή τους ήταν να καταστρέψουν και να προκαλέσουν θύματα».
Νωρίτερα, το Ιράν ανακοίνωσε ότι είχε κάνει γνωστή στις Ηνωμένες Πολιτείες την πρόθεσή του να διεξαγάγει «περιορισμένη» επιχείρηση κατά του Ισραήλ ως αντίποινα στην επίθεση κατά του ιρανικού προξενείου στην Δαμασκό.
«Ανακοινώσαμε με μήνυμα στον Λευκό Οίκο ότι η επιχείρησή μας θα ήταν περιορισμένη και ελάσσων και θα είχε στόχο την τιμωρία του ισραηλινού καθεστώτος», δήλωσε κατά την διάρκεια ενημέρωσης των ξένων διπλωματών στην Τεχεράνη ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν Χοσεΐν Αμίρ-Αμπντολαχιάν.
Ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών εξήγησε ότι η Τεχεράνη ενημέρωσε τις γειτονικές χώρες για το σχέδιό της «72 ώρες πριν από την επιχείρηση».
«Ανακοινώσαμε στους αδελφούς και φίλους στην περιοχή, ανάμεσά τους και τις χώρες που φιλοξενούν αμερικανικές στρατιωτικές βάσεις, ότι στόχος είναι αποκλειστικά η τιμωρία του ισραηλινού καθεστώτος», είπε.
«Δεν επιδιώκουμε να βάλουμε στο στόχαστρο τον αμερικανικό λαό ή τις αμερικανικές βάσεις στην περιοχή», πρόσθεσε προειδοποιώντας ότι το Ιράν μπορεί να στοχεύσει τις αμερικανικές στρατιωτικές θέσεις αν εμπλακούν «στην άμυνα ή την αποστήριξη» του Ισραήλ.
